Başkasını yargılamayın, siz de yargılanmayacaksınız.

Kardeşlerim, birinin rahatsız edici bir sözü dinlediğinde çoğu kez hiç tepki göstermeksizin, sanki duymamış gibi geçip giderken bazen duyar duymaz, tedirgin olup üzüntü duymasının özellikle nereden kaynaklandığını anlamaya çalışalım. Bu farklılığın nedeni nedir, sorarım kendime. Bu durumun tek mi yoksa çeşitli açıklamaları mı vardır? Birçok açıklamaların ve nedenlerinin olduğunun farkındayım; oysa biri var ki, hem diğerlerinden önce gelir hem de tüm diğerlerini doğurur ve, birinin dediğine göre, insanın bazen bulunduğu özel durumdan kaynaklanır.

Dua eden veya kontemplasyonda olan, kendisine hakaret eden kardeşine kolaylıkla katlanır ve tepki göstermez. Bazen bu durum birinin herhangi bir kardeşine duyduğu aşırı sevgiden olur. Bu sevgiden dolayı, büyük bir sabırla, ondan gelen her şeye katlanır.
Bu durum horgörmekten de kaynaklanabilir. Biri onu kızdırmak isteyeni horgörürse ya da onunla alay ederse, gözüne bakmaz konuşmaz ya da başka biriyle hakaretlerinden ve dedikodularından söz ettiğinde, herkesten daha alçak sayar.

Söylediğim gibi, birinin horgörüldüğünde tedirgin olmaması, üzüntü duymaması veya söylenenlere önem vermemesi tüm bunlardan kaynaklanabilir. Buna karşın, tersine, çok zor bir durumda bulunduğunda ya da o kardeşinden nefret ettiğinde birinin, o kardeşin sözleri yüzünden tedirgin olabilmesi veya üzülmesi olasıdır. Ne var ki bu olayın başkaca ve çokça nedenleri değişik şekilde sunulmaktadır. Her tedirginliğin temel nedeni, dikkatlice incelediğimizde kimsenin kendini suçlamamasıdır. Her dert ve sorun bundan çıkar, hep huzursuz olmamızın nedeni budur; buna da şaşmamalıyız. Çünkü aziz insanlardan öğrendiğimiz gibi, huzura kavuşabilmek için bizim başka bir yolumuz yoktur. Durumun böyle olduğunu birçok olayda farkederiz. Tembel, rahat düşkünü olan bizler kendimizi aldatıp, doğru yola çıktığımızı sanırız; oysa ki her konuda sabırsız olup, hiçbir zaman kendimizi suçlamayı kabul etmeyiz.
Durum böyledir. İnsan ne denli erdeme sahip olsa, eredemleri sayısız ve sonsuz bile, bu yoldan ayrılırsa, hiç bir zaman huzurlu olmayacak, üzüntü duyacak ya da başkalarını üzecek ve boşuna gayret gösterecektir.

DOROTEUS (GAZA’LI) (VI. Yüzyıl)