YUHANNA (ŞAM’LI) (675-749)

Yuhanna, aile gelenekleri gereği ve eğitimi gereği olarak, Hıristiyan olmasına rağmen Şam’da, Müslüman halifenin yönetiminde, önemli bir mevki sahibiydi. 710 yılına doğru manastır yaşamına çağrı duydu. Bunun üzerine, Kudüs ile Ölü Deniz arasında, Yahuda çölünde, Aziz Sabas manastırına yerleşti. Buradan ancak Kudüs’e gidip vaazlar vermek için çıktı. “Ortodoks İmanının açıklaması” isimli eserini burada yazdı; kutsal resimleri mukaddes saymayı da yine burada bulunduğu sırada kuvvetle savundu.

Şam’lı Yuhanna’nın önemli bir yazın faaliyeti vardır: teoloji, ahlak, asetizm ve yorum’la ilgili eserler yazmıştır. Bize bir çok homeli ve şiir de bırakmıştır. Şam’lı Yuhanna çok güçlü bir teolojik duyguya sahipti. Grek Christoloji’sinin en iyi temsilcilerinden biridir. Çok karışık olan bir devirde Şam’lı Yuhanna, kutsal resimler kültüne izin veren teolojik prensibi büyük bir isabetle belirlemeyi başarmıştır. Aziz Şam’lı Yuhanna ile birlikte patristik devir kapanmaktadır.